Vụ án Hồ Duy Hải - Long An đã bế tắc ?

Vụ án Hồ Duy Hải: phải có lãnh đạo cao cấp nhóm "tứ trụ" "tác động" thì mới có hy vọng?

Luật sư Trần Hồng Phong

Cùng với việc ông Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình vừa qua tại các phiên họp của Ủy ban thường vụ Quốc hội nói rằng "vụ án Hồ Duy Hải không có gì mới, chưa có căn cứ để kháng nghị giám đốc thẩm" và "nếu không có căn cứ kháng nghị, Chủ tịch nước đã bác đơn thì tới đây là hết rồi, không thể giải quyết gì khác” - những ngày gần đây tôi đã suy nghĩ nhiều về việc làm đơn gửi tới các vị lãnh đạo cao nhất nước - mà người dân nôm na thường gọi là các vị trong nhóm "tứ trụ" của quốc gia, gồm: Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc Hội và Thủ tướng chính phủ - để "xin" và mong các vị lãnh đạo, với địa vị và quyền uy của mình, có thể "tác động" hay có ý kiến chỉ đạo để lãnh đạo TANDTC và VKSNDTC xem xét lại và kháng nghị giám đốc thẩm vụ án này. (Lý do vì sao cần giám đốc thẩm tôi đã nêu rất rõ trong Đơn đề nghị giám đốc thẩm, nên không cần nhắc lại ở đây nữa).

Chị Nguyễn Thị Loan, mẹ Hồ Duy Hải, trong lần đi kêu oan cho con tháng 11/2011. 

Trong vụ án Hồ Duy Hải, theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự, nếu không có kẻ nào ra tự thú về hành vi giết người như trong vụ án oan của ông Nguyễn Thanh Chấn, thì chỉ có duy nhất hai người có thẩm quyền ra quyết định kháng nghị giám đốc thẩm (xem xét, xử lại). Đó là Chánh án TANDTC và/hoặc Viện trưởng VKSNDTC.

Trong bối cảnh hiện nay, khi mà mặc dù không chỉ các luật sư trực tiếp làm và gửi đơn đề nghị, mà cả dư luận xã hội (qua báo chí, kể cả báo chí nước ngoài), rất nhiều luật sư đồng nghiệp, cho đến lãnh đạo Liên đoàn luật sư Việt Nam, Đoàn giám sát án oan sai của Ủy ban Tư pháp Quốc Hội ... đều bày tỏ quan điểm đề nghị xem xét giám đốc thẩm - mà cả hai người có thẩm quyền quyết định việc ấy vẫn cứ cho rằng đã xử đúng người đúng tội thì quả là quá khó! Tính mạng của tử tội Hồ Duy Hải sau nhiều lần có chút hy vọng mong manh kể từ sự kiện được hoãn thi hành án tháng 12/2014, bỗng vụt trở nên mong manh hơn bao giờ hết.

Những lúc cùng đường, con người ta hay nghĩ đến và cố gắng làm những điều theo kiểu còn nước còn tát, với niềm hy vọng và mong mỏi cuối cùng. Dù rằng nói về mặt pháp luật, về thủ tục hành chính, có thể là không "đúng quy trình".

Quả thật trong vụ án Hồ Duy  Hải, nếu không có sự tác động trực tiếp của chủ tịch nước Trương Tấn Sang - dù theo luật thi hành án hình sự thì chủ tịch nước cũng không có quyền này - thì có lẽ Hồ Duy Hải đã không được hoãn thi hành án tử ở phút thứ 89 như đã xảy ra.

Trong một động thái như vậy, mới đây nhất ngày 18-4-2015, luật sư Trần Văn Tạo đã có thư gửi tới Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, "tha thiết kính đề nghị anh (chủ tịch nước, có quen biết từ trước với luật sư Tạo) có ý kiến thu hồi lại quyết định bác đơn xin ân xá mà anh đã ký trước đây và chỉ đạo để Tòa và Viện xem xét lại vụ án khách quan thận trọng hơn".

Đối với bản thân tôi, thực ra từ cách nay nhiều năm, tôi đã nhận được lời khuyên của một cán bộ ở Văn phòng tiếp dân của Đảng và Nhà nước. Ông cho rằng để cứu Hồ Duy Hải, tôi nên tìm đường qua quan hệ, quen biết - nhờ cho được một trong bốn vị "tứ trụ" giúp đỡ, thì may ra mới có hy vọng (!?).

Cụ thể là tháng 11/2011, sau khi hoàn thành Đơn đề nghị giám đốc thẩm cho Hồ Duy Hải, tôi có cùng chị Nguyễn Thị Loan - mẹ Hồ Duy Hải, đi Hà Nội để nộp đơn kêu oan, kiến nghị xem xét lại vụ án.

Chúng tôi đã trực tiếp đến tất cả những nơi cần đến và có thẩm quyền ở Hà Nội. Đó là Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao, Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Thủ tướng chính phủ, Văn phòng tiếp dân của Quốc Hội...vv.

Tại trụ sở Viện kiểm sát nhân dân tối cao, sau khi người thư ký bên dưới chỉ đơn giản là nhận đơn ghi vào sổ và nói "về đi", chị Loan đã bức xúc lăn ra đường khóc lóc. Nhờ đó mà được mời lên gặp một vị lãnh đạo của Viện. Vị này nói chính mình đã trực tiếp vào gặp Hồ Duy Hải tại Long An và "Hải nhận tội". Nhưng khi tôi hỏi: nếu Hải là kẻ giết người, thì sao kết quả giám định cho thấy dấu vân tay là của người khác - thì ông im lặng. Thậm chí ... đỏ mặt.

Sau đó, tôi và chị Loan đi bộ ngang qua lăng Hồ Chủ Tịch, tìm đến Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Chính Phủ và Phòng tiếp dân của Quốc Hội. Những chiến sỹ bảo vệ còn rất trẻ tuổi không tỏ thái độ khó chịu, mà đều hướng dẫn chúng tôi đến địa chỉ số 1 Ngô Thời Nhậm (quận Hà Đông). Đó là một tòa nhà mới xây mang tên "Trụ sở tiếp công dân của Trung ương Đảng và Nhà nước".

Tại đây, ban đầu một mình chị Loan được mời vào gặp người cán bộ tiếp dân của Văn phòng. Khoảng 20 phút sau, chị Loan ra nói cán bộ tiếp dân muốn gặp tôi.

Khi tôi vào, người cán bộ tiếp dân bắt tay, nói "tôi đã đọc lá đơn và biết luật sư đã dồn rất nhiều công sức. Nên tôi muốn gặp để bắt tay với luật sư một cái. Tôi hứa sẽ chuyển đơn tới đúng những địa chỉ như trong đơn. Tuy nhiên với tư cách là người hiểu biết pháp luật với nhau, tôi phải nói thật là rất khó. Vì đụng chạm đến rất nhiều nơi, nhiều cơ quan". Và ông nói như chia sẻ "Anh có quen ai trong nhóm các bác tứ trụ không? Nếu có được một vị nào trong đó giúp đỡ, tác động thì mới có hy vọng. Vụ của anh khó lắm"!

Sau chuyến đi đó, tôi lần lượt nhận được công văn trả lời từ TANDTC và VKSNDTC, đều ngắn gọn và đơn giản cho rằng việc kết án Hồ Duy Hải là đúng người đúng tội. Toàn bộ những vấn đề tôi nêu trong Đơn đề nghị giám đốc thẩm đều không được trả lời hay giải thích gì thêm.

Suốt từ đó đến nay, hàng tháng gia đình chị Loan đều đều đặn gửi đơn kêu oan cho con. Nhưng có lẽ tiếng kêu oan không thấu tới trời xanh.

Với những diễn biến không có gì sáng sủa như hiện nay, tôi quyết định sẽ viết và gửi một lá đơn đến các vị lãnh đạo của đất nước trong nhóm tứ trụ trong nay mai. Với niềm hy vọng và mong mỏi như lời chia sẻ của người cán bộ ở Văn phòng tiếp dân.

Than ôi, thân làm luật sư - mà lý lẽ, kiến thức trình bày không có hiệu quả, phải đến mức đi "xin", đi năn nỉ thì quả là đáng buồn và nản. Nhưng đó là điều nên làm.

-----------------------------

Vụ sát hại hai nữ nhân viên tại bưu điện Cầu Voi - Hồ Duy Hải có bị oan? -  Tử tội Hồ Duy Hải từng nắn nót làm đơn đề nghị gia đình không thuê luật sư cho mình & Biên bản xác nhận việc mua cái thớt ở chợ về làm tang vật,  Hoãn thi hành án Hồ Duy Hải - xúc động tình người, xin cám ơn!, Tòa án tỉnh Long An họp báo vụ án tử tù Hồ Duy Hải: còn nhiều vấn đề cần đào sâu làm rõ,  Thông tin vụ án Hồ Duy Hải trên báo An Ninh Thủ Đô,   Diễn biến vụ án Hồ Duy Hải bị kết tội giết hại 2 nữ nhân viên bưu điện Cầu Voi,   Danh mục những bài báo về vụ án Hồ Duy Hải,   Hồ Duy Hải có kêu oan hay không?,  Vụ án Hồ Duy Hải: trong đêm xảy ra vụ sát hại kinh hoàng nhiều thanh niên có mặt tại bưu điện Cầu Voi?   Hoãn thi hành án tử tù Hồ Duy Hải: Người trong cuộc nói gì?, Văn phòng Chính Phủ gửi công văn hỏa tốc, yêu cầu Viện kiểm sát nhân dân tối cao xem xét vụ Hồ Duy Hải, Lật lại vụ án giết 2 nữ nhân viên Bưu điện Cầu Voi: Tuyên án tử hình dễ thế sao?  , Đơn đề nghị giám đốc thẩm, kêu oan cho tử tù Hồ Duy Hải,  Từ vụ án oan Nguyễn Thanh Chấn nhìn qua vụ án giết hai nữ nhân viên ở bưu điện Cầu Voi ,  Bản án phúc thẩm, Bản án sơ thẩm, Cáo trạng  Tử tội Hồ Duy Hải nắn nót làm đơn đề nghị gia đình không thuê luật sư cho mình & Biên bản xác nhận việc mua cái thớt ở chợ về làm tang vật, Quan điểm kết tội và ý kiến tranh luận của đại diện VKS tại phiên tòa phúc thẩm - vụ án Hồ Duy Hải, Hồ Duy Hải đã nói những gì tại phiên tòa phúc thẩm?, Bốn người thuộc cơ quan tiến hành tố tụng tham gia vụ án Hồ Duy Hải đã bị đột tử (1/2015), Buồn vui chuyện gia đình thăm gặp tử tội Hồ Duy Hải (3/2015), Đại biểu QH Lê Thị Nga: Kết tội Hồ Duy Hải chủ yếu dựa trên chính lời khai nhận tội của Hải, Cáo trạng có những suy diễn ... chết người (3/2015), Kiến nghị xem xét thận trọng vụ án Hồ Duy Hải (3/2015), Đoàn giám sát UBTVQH kiến nghị giải quyết dứt điểm vụ Hồ Duy Hải (4/2015), Vụ án Hồ Duy Hải: liệu có thực sự "đến đây là hết rồi, không còn cách nào khác"? (4/2015)