Ô kìa hoàng đế cởi truồng
Đi làm khai sinh, đăng ký quốc tịch và hộ chiếu cho con mới sinh tại Vương quốc Bỉ, lẽ ra theo đúng quy định thủ tục hành chính về thời gian trả kết quả trong 5 ngày làm việc thì gia đình tôi đã phải chờ đợi hơn 4 tháng trời cùng nhiều lần đi lại sứ quán (do lời hẹn miệng của nhân viên lãnh sự sau 2 tuần nữa sẽ có). Bức xúc về sự trả lời "cưỡng từ đoạt lý" của sứ quán là do "máy in hỏng" nên không in được hộ chiếu, buộc tôi phải tìm hiểu về công tác lãnh sự. Tôi bất ngờ phát hiện ra hàng loạt sai phạm khác như lạm thu phí lãnh sự ở mức hơn gấp đôi phí quy định, thu tiền mặt không hoá đơn hoặc hoá đơn không theo mẫu quy định của Bộ Tài chính, tình trạng "giam" kết quả giấy tờ... và nhất là cung cách bắt bí, thái độ dằn hắt, tư tưởng bề trên, ban ơn của một số nhân viên lãnh sự với chính đồng bào của mình, đã đi ngược lại chủ trương hoà hợp dân tộc, công tác đối với việt kiều.
Tôi cũng bàng hoàng khi biết mình không phải là nạn nhân duy nhất mà rất nhiều người khác cũng bị tương tự, thậm chí còn bị hành dã man hơn tôi. Sau bài viết "Lạm thu phí lãnh sự: Mập mờ các mức phí" đăng trên báo Lao động ngày 5/5/2015, tuy chỉ một bài trong tuyến 3 bài được đăng nhưng hàng trăm comment của người Việt Nam khắp nơi trên thế giới đổ về phẫn nộ tố cáo khiến câu chuyện loang to nhanh chóng. Rồi Uỷ ban Tài chính Ngân sách yêu cầu phải làm rõ quy định thu phí tại các cơ quan ngoại giao. Bộ Ngoại giao ghi nhận và hứa thanh tra, xử lý nghiêm việc này.
Ngày 7/5/2015 tôi được sứ quán Việt Nam tại Bỉ mời lên trao đổi và trả giấy khai sinh, hộ chiếu, tiền thu lạm phí. Có thể ai đó sẽ nhìn nhận việc này như một sự thắng lợi, đáng vui mừng, nhiều bạn bè đã hỏi han tôi. Nhưng thật tâm, sao tôi chẳng thấy vui mừng gì thế này? Mấy ngày nay tôi chưa thông tin gì lại với mọi người là để lòng lắng lại những buồn vui, tức giận, ức chế...
Vợ chồng chúng tôi nhìn cuốn hộ chiếu xanh xanh cùng mấy tờ tiền hoàn phí, vừa mệt mỏi vừa buồn. Chúng tôi đi khai sinh và làm hộ chiếu Bỉ cho con (không biết khi nào mới có hộ chiếu Việt Nam nên gia đình tôi buộc quay sang làm hộ chiếu Bỉ cho con) thì nhẹ như lông hồng. Đã thế, đi làm khai sinh Bỉ cho con, ông chồng tây còn mang về một hộp quà chúc mừng công dân mới của Toà thị chính, làm tôi trong thâm tâm nhục nhã vô cùng Biểu tượng cảm xúc cry
Tại sao, một việc hiển nhiên như thế để có nó, nói ví von, gần như phải làm một cuộc chiến và hậu quả là cả một ngành phải thanh tra kiểm tra lại tất cả các sứ quán Việt Nam ở nước ngoài, sẽ không ít người bị xử lý. Vì câu chuyện không chỉ là vài trăm usd mỗi nạn nhân nữa rồi, nghiêm trọng hơn là chuyện vi phạm nguyên tắc thu chi tài chính, không sử dụng hoá đơn Bộ Tài chính quy định, nguồn lạm thu này mấy chục năm nay, ở khắp mọi nơi làm thất thu Ngân sách bao nhiêu, vào túi những ai....
Tôi càng buồn hơn khi biết ngay hôm sau mùng 8/5/2015 có người lên sứ quán lấy hộ chiếu cấp mới còn làm trước cả con tôi. Những thông tin về lệ phí đã công khai trên website Cục Lãnh sự và báo chí, người dân giữ được hoá đơn chứng cứ... vậy mà vẫn không dám đòi lại tiền lạm thu, sứ quán cũng không tình nguyện hoàn trả. Đảm bảo là đang trong tình trạng nóng bỏng này, chỉ cần mở lời sứ quán sẽ hoàn trả lạm phí ngay. Thế mà người ta chỉ mừng rỡ nhận lại cuốn hộ chiếu là xong. Trời ơi, tư tưởng cầu an, ngại va chạm, nỗi sợ hãi đã ăn sâu đến thế là cùng. Chúng ta tự quỳ xuống để cái xấu, cái tiêu cực giẫm đạp đấy chứ đâu? Tôi nghĩ đến câu chuyện Hoàng đế cởi truồng mà buồn vì tính thời sự của nó. Ai ai cũng thấy nhưng chẳng ai dám ho he, nên tiêu cực mới có sống khoẻ đến thế bao năm nay.
Việc thanh tra, xử lý là việc của ngành ngoại giao và các cơ quan chức năng, nhưng tôi hy vọng cái được lớn nhất trong vụ việc này là giờ đây mọi việc công khai rồi, thông tin rõ ràng rồi, phí thì có biểu phí, thời gian trả kết quả là 5 ngày làm việc và đối với các thủ tục khác cũng quy định rõ trong thủ tục hành chính, ai đi làm thì chịu khó tra cứu, hỏi han kỹ trước khi đến cửa quan. Biết đâu đấy giúp được gì cho bà con việt kiều và những người công tác, học tập ở nước ngoài.
Tôi cũng biết những tiêu cực này chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Ở châu Âu, thuộc loại địa bàn 1, địa bàn 2 còn thế (phân chia theo tính chất "ngon" của từng khu vực), ở những địa bàn 3,4,5 thì còn ra sao? Ở những nước có đông dân xuất khẩu lao động, lưu vong, buôn lậu... những người ít học, chân lấm tay bùn có việc đến sứ quán thì chuyện bị doạ một câu chắc "đái ra quần" là dễ hiểu. Rồi còn làm visa cho người nước ngoài nữa. Tiêu cực rót được vào vài cái túi cá nhân nhưng ảnh hưởng lại nghiêm trọng cho cả ngành du lịch Việt Nam như thế nào?
Nếu chẳng may vì câu chuyện này mà "nồi cơm của ai đó bị bể", tôi cũng xin có lời lại rằng, nồi cơm của anh chị nấu từ sữa của con chúng tôi đấy. Nếu 20,99 eur/1 hộp sữa thì 147 eur lạm phí mua được tới 7 hộp sữa cho con tôi. Và rằng "cơm bất chính" thì chẳng nên ăn. Dòng họ nào mà được cưu mang từ "cơm này" như lời một nhân viên sứ quán nói với tôi, nếu biết rõ thực hư chưa chắc họ đã muốn ăn đâu.
Belgique, ngày 9/5/2015
Việt kiều tại Bỉ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét